سندروم تخمدان پلی کیستیک یا PCOS یکی از اختلالات شایع در میان خانم های 20 تا 40 سال می باشد. اختلال در قاعدگی، ریزش مو، جوش های پوستی، چاقی و رشد موهای زائد از علائم این سندروم به شمار می روند. درمان قطعی برای این سندروم وجود ندارد با  تغذیه مناسب، دارو درمانی و ورزش منظم می توان PCOS را کنترل نمود.

تشخیص زود هنگام سندروم تخمدان پلی کیستیک می تواند به پیشگیری از بروز عوارضی نظیر دیابت نوع 2، سرطان آندومتر رحم، افزایش فشار خون، افزایش چربی خون و بیماری های قلبی و عروقی کمک نماید.

ویتامین D در کنترل سندروم تخمدان پلی کیستیک چه نقشی دارد؟

اغلب زنان مبتلا به  PCOS به دلیل اختلال در تخمک گذاری با مشکلاتی در باروری روبرو هستند. ویتامین D علاوه بر نقش هایی نظیر تقویت استخوانها، کاهش التهاب، تقویت سیستم ایمنی، کنترل وزن، پیشگیری از افسردگی و بیماری های قلبی و عروق در تقویت قدرت باروری زنان مبتلا به این سندروم نیز موثر است . مطالعات نشان داده اند که 85 – 67 % از این زنان کمبود ویتامین D دارند. برخی از اثرات ویتامین D در سندروم تخمدان پلی کیستیک عبارتند از :

• افزایش سطح باروری

گیرنده های ویتامین D در بسیاری از بافت های بدن وجود دارند. این ویتامین نقش مهمی در تکامل فولیکولهای تخمدانی دارد. برخی از مطالعات نشان داده اند، در زنان نابارور مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک که تحت درمان با داروی کلومیفن سیترات بودند با افزایش سطح ویتامین D خونشان، تعداد فولیکولهای بالغ 57 % و احتمال باروری 4/26% افزایش داشت.

مطالعه ای که در سال 2009 برروی تعدادی از زنان مبتلا به این سندروم انجام شد، نشان داد که این ویتامین به همراه مکمل کلسیم و داروی متفورمین در تنظیم تخمک گذاری و قاعدگی موثر است.

همچنین این ویتامین با تنظیم سطح AMH یا هورمون مهار کننده مولرین ( شاخصی برای ارزیابی ذخیره تخمدانها ) در زنان مبتلا به این سندروم نقش مهمی در افزایش قدرت باروری آنها دارد. 

• کاهش سطح آندروژن ها

مروری بر چندین مطالعات بالینی نشان داده است که مکمل یاری با ویتامین D در زنان مبتلا به PCOS، سطح تستوسترون خون آنها را کاهش داده است.

• کاهش سطح التهاب

برخی از محققین معتقدند که سندروم تخمدان پلی کیستیک نوعی التهاب خفیف ناشی از مقاومت به انسولین است. معمولا این بیماران شاخص CRP ( نوعی پروتئین که در کبد تولید می شود و در موارد التهاب میزان آن افزایش می یابد ) بالاتری نسبت به سایر زنان دارند. مطالعات نشان داده است که مکمل یاری با ویتامین D در زنان مبتلا به PCOS با کاهش سطح CRP و تستوسترون خون آنها نقش مهمی در کنترل این سندروم دارد.

بنابراین توصیه می شود که زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک، سطح ویتامین D خونشان را کنترل نمایند و در صورت کمبود از مکمل های حاوی این ویتامین استفاده نمایند.

Reference:

1. Thomson RL, Spedding S, Buckley JDVitamin D in the aetiology and management of polycystic ovary syndrome. Clin Endocrinol (Oxf). 2012 Sep; 77(3):343-50.
2. Rashidi B et al. The effects of calcium-vitamin D and metformin on polycystic ovary syndrome: a pilot study.Taiwanese J Obstetrics & Gynecology. 2009;48:142–147.
3. Ott J et al. Parameters for calcium metabolism in women with PCOS who undergo CCN stimulation: A prospective cohort study. European J Endocrinol. 2012;166(5):897-902.
4. Irani M. Role of vitamin D in ovarian physiology and its implication in reproduction: a systematic review. Fertil Steril. 2014 Aug;102(2):460-468.e3.
5. Azadi-Yazdi M1, Nadjarzadeh A1, Khosravi-Boroujeni H. The Effect of Vitamin D Supplementation on the Androgenic Profile in Patients with Polycystic Ovary Syndrome: A Systematic Review and Meta-Analysis of Clinical Trials. Horm Metab Res. 2017 Mar;49(3):174-179.
6. Pal L, Berry A, Coraluzzi L, Kustan E, Danton C, Shaw J, Taylor H Therapeutic Implications of vitamin D and calcium in overweight women with polycystic ovary syndrome.. Gynecol Endocrinol. 2012;28:965–968.
7. Mehri Jamilian,Fatemeh Foroozanfard, Elham Rahman. Effect of Two Different Doses of Vitamin D Supplementation on Metabolic Profiles of Insulin-Resistant Patients with Polycystic Ovary Syndrome. Nutrients. 2017 Dec; 9(12): 1280